Głównym problemem Bałtyku jest eutrofizacja. Życie na dnie Bałtyku zanika. Jedną ze znaczących przyczyn takiego stanu rzeczy jest zanieczyszczenie wód związkami biogennymi pochodzenia rolniczego.
Celem konferencji było wskazanie źródeł zanieczyszczenia oraz określenie sposobów na skuteczne zredukowanie ładunku azotu i fosforu, które co roku przedostają się do rzek zlewni Bałtyku.
W konferencji wzięli udział przedstawiciele instytucji państwowych, badawczych, naukowych, organizacji pozarządowych oraz rolników.
Relacja z Konferencji Rolnicze i pozarolnicze źródła zanieczyszczenia wód przyczyną eutrofizacji Bałtyku – 26.04.2015
Polski Klub Ekologiczny wraz z Wydziałem Budownictwa i Inżynierii Środowiska SGGW zorganizował w dniu 17 kwietnia 2015 r. w Warszawie, konferencję nt. „Rolnicze i pozarolnicze źródła zanieczyszczenia wód przyczyną eutrofizacji Bałtyku”.
Celem konferencji, którą rozpoczęła Maria Staniszewska – Prezes Polskiego Klubu Ekologicznego oraz dr hab. inż. Tomasz Okruszko, profesor SGGW było wskazanie źródeł zanieczyszczenia oraz określenie sposobów na skuteczne zredukowanie ładunków azotu i fosforu, które co roku przedostają się do rzek zlewni Bałtyku. Cel ten jest ściśle związany z celem Ramowej Dyrektywy Wodnej, której priorytetem jest osiągnięcie dobrego stanu wód.
Było to kolejne spotkanie ekspertów, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz administracji, a także rolników, na którym rozmawiano o bieżących problemach z zanieczyszczeniem wód azotanami i fosforanami jak i sposobami szerokiego włączenia interesariuszy w działania korygujące.
Prezentowane wykłady obejmowały zagadnienia dotyczące: zobowiązań wynikających z Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz Dyrektywy UE w sprawie Strategii Morskiej, Dyrektywy Azotanowej definiującej wymogi zarządzania azotem i fosforem oraz ich źródeł ucieczki w produkcji rolniczej i wielkoprzemysłowej produkcji zwierzęcej, krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych w aglomeracjach od 2 do 10tys. RLM, zobowiązań wynikających z HECOMowskiego Bałtyckiego Planu Działania oraz propozycji przystosowania polskiego rolnictwa do ograniczenia spływu azotu i fosforu wynikających ze zobowiązań Polski w ramach tego Planu.
Warunki jakie stawia Ramowa Dyrektywa Wodna są wysokie. Polska powinna z końcem 2015 r. osiągnąć z nimi pełną zgodność. Jako jedna z najbardziej wymagających dyrektyw wymaga współdziałania ze sobą wszystkich grup interesariuszy, aby doprowadzić do jej praktycznego wdrożenia. Monitoring społeczny działań uchwałodawczych i wdrażających prowadzą od wielu lat organizacje pozarządowe, które i tym razem wskazywały na konkretne trudności ze stosowaniem zapisów dyrektywy.
Na zakończenie konferencji będącej jednym z elementów projektu Społeczny monitoring wdrażania Bałtyckiego Planu Działania, pani Danuta Bener – trener, facylitator, członek PKE oraz pani Maria Staniszewska – prezes Polskiego Klubu Ekologicznego w Gliwicach, przeprowadziły warsztaty pt. „Jak ograniczyć spływ biogenów z terenów rolniczych?”.
Poruszone zostały tematy wprowadzenia stref buforowych dla rzek, oczyszczalni hydrofitowych czy zwiększenia świadomości wśród rolników w związku z właściwościami chemicznymi ich gleb. Uczestnicy zwrócili uwagę na konieczność zmiany sposobu stosowania nawozów przez dużych, konwencjonalnych producentów rolnych. Aby to osiągnąć pojawiła się propozycja objęcia obligatoryjnymi szkoleniami z zakresu właściwego stosowania nawozów przez rolników chcących skorzystać z dopłat w ramach PROW. Szkolenia miałyby być prowadzone wyłącznie przez doradców rolnych, gdyż obecnie często mają miejsce przypadki, w których szkolenia prowadzone są przez przedstawicieli firm zajmujących się dystrybucją nawozów i pestycydów.
Zauważono niepokojącą tendencję sprowadzania roli doradcy do sporządzania i wypełniania wniosków na dofinansowanie działalności rolniczej i wniosków obszarowych, tymczasem rola doradcy rolnego jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa rolnego – w tym właściwego stosowania nawozów, utrzymania gleby w dobrym stanie, stosowania odpowiednich zabiegów agrotechnicznych itp. Pojawiły się również propozycje wprowadzenia dopłat za badanie gleby i obowiązku prowadzenia takich badań przez rolników przed otrzymaniem dofinansowania z pakietu ochrony gleb i wód (w ramach PROW) a także po jego zakończeniu. W tym przypadku również zwrócono uwagę na konieczność zlecania badań instytutom i laboratorium państwowym w celu uniknięcia zdarzającego się dosyć często – w przypadku innych branż, jak recykling, czy postępowanie ze ściekami, procederu handlu „kwitami”.
Omawiane kwestie zostaną wykorzystane w przygotowanym przez organizacje stanowisku w sprawie ograniczenia odprowadzania azotu i fosforu.
Wszystkim uczestnikom bardzo serdecznie dziękujemy za udział i chęć podejmowania dialogu.
Do pobrania:
Partnerzy:
Polski Klub Ekologiczny
Oikos – Organic Norway
